En is het niet aan het oude ras van trotse burgers, aan de verbeten, bijna religieuze arbeidslust (...), dat de stad die morele, intellectuele en fysieke kracht dankt.

Giuseppe Ungaretti (1933)

Terug naar index

WEIL, James L.

(New York, 15.06.1929 – New York, 07.07.2006)

Amerikaanse dichter en uitgever. Hij schreef in 1977 met “From Aix to Ghent” een omgekeerde versie van Robert Brownings befaamde gedicht “How they brought the good news from Ghent to Aix”.

James L. Weil was de zoon van bankier Morris Weil (1891-1977) en dichter-uitgever Charlotte Ullman. Hij studeerde aan de universiteit van Chicago en aan Oxford University (1950-1954). Daarna werkte hij – eerst als secretaris, later als onderdirecteur – tot 1968 voor de Dialight Corporation, toen een elektronicafabriek, tegenwoordig wereldleider inzake lichtindustrie. Hij leefde en werkte in New Rochelle, New York.
In 1963 richtte hij de Elizabeth Press op die tot begin jaren tachtig een belangrijke uitgeverij bleef voor een jonge generatie Amerikaanse dichters die in de jaren 1960-1970 doorbrak, waaronder National Book Award-winnaar William Bronk (1918-1999), dichter-vertaler Cid Corman (1924-2004), ‘language poet’ Larry Eigner (1927-1996) en avant-gardedichter Felix Stefanile (1920-2009).
Onder eigen naam gaf James L. Weil daarna ook kunstenaarsboeken (o.m. met werk van John Keats), bloemlezingen en autobiografieën uit. Zijn persoonlijke archief en dat van de Elisabeth Press worden bewaard aan Yale University, Connecticut (V.S.).

Zijn eigen gedichten zijn typerend kort, complex en grillig, soms provocatief. Jack Stillinger (University of Illinois) noemde hem een modern-metafysisch dichter. Weil debuteerde in 1952 met Inventions: series n° 1, later gevolgd door o.m. A fool turns clockwise (1960), The oboe player and other poems (1961), Un Easy (1969), Your father (1973), Portrait of the Artist Painting Her Son (1976), Uses and other selected poems (1981), Bedrock and stones (1989), Something given: very selected poems 1961-1991 (1992), Bill’s shaker chair (1995), The barn mother loved to paint (2003). Zijn werk is in Europa slechts zeer beperkt te vinden.
Hij won in 1958 de Chapbook Award voor American Weave en in 1967 de National Endowment of the Arts-prijs met Quarrel with the Rose (1958, herdr. 1978, getiteld naar vers 46 van het gedicht “To my brother George” (1816) van John Keats). In 2009 wijdde Jerome Buff een expo aan James L. Weil en zijn werk in de Grolier Club in New York City.

James L. Weil en Gent

In 1977 publiceerde Weil bij de Bellevue Press een gelimiteerde en gesigneerde editie op 65 exemplaren van zijn zogenaamd ‘parallax’-gedicht “From Aix to Ghent”, dat refereert aan het bekende gedicht “How they brought the good knews from Ghent to Aix” van de pre-modernistische Britse dichter Robert Browning (1812-1889) [zie aldaar].

De fysieke tocht uit Robert Brownings gedicht wordt bij Weil gespiegeld in een mentale beweging. Zijn verzen evoceren – met een autobiografische insteek – een minder vrolijke boodschap tussen de vader (ik-figuur) en zijn zoon (Tony, zie opdracht) over de stervende grootvader. Het gaat ook over bloedlijnen, oorsprong en bestemming, over het dikwijls spelen van zijn vaders dood, over droom en realiteit. Weils gezochte woordspel met variante herhalingen en omkeringen, in korte versregels, beantwoordt aan Brownings klanknabootsingen van de paardengalop.
Het is niet bekend of James L. Weil ooit Gent bezocht heeft. Hij publiceerde in 1997 wel nog een ander op Vlaanderen betrokken gedicht: "Flanders Field 1914/1996". Zijn gedicht “From Aix to Ghent” is te raadplegen in de collectie van de UGent (BIB.G.052817).

[Jean-Paul den Haerynck & Herbert de Vleeschouwer]

Over James L. Weil

  • James L. Weil: From Aix to Ghent (1977), zie collectie UGent: lib.ugent.be/catalog; voor ander werk, zie op WorldCat: worldcat.org/nl
  • Richard M. Weaver: Introduction to James L. Weil, Logarhythms, in: In defense of tradition (2000), p. 422 e.v.
  • James L. Weil Papers (1927-2005), Yale University (YCAL MSS 825), zie archives.yale.edu/repositories
  • Jerome H. Buff: James L. Weil: master of fine poetry and printing (tentoonstellingscatalogus, New York City, 2009), zie jlwpub.com
  • J.L. Herrera: Round the world in eighty places (2016), p. 62-65, zie
    jlherrera462217918.files
  • James L. Weil: “Mr. Weil” en “To her hand”, twee typerende gedichten, online te lezen bij de Poetry Foundation (2003-heden), zie op: poetryfoundation.org

Interne links

[Auteurs] Browning, Robert