VAN BEMMEL, EUGÈNE

(Gent, 16.04.1824 - Sint-Joost-ten-Node, 19.08.1880)

Franstalige schrijver, publicist en professor aan de pas opgerichte Université libre de Bruxelles (ULB). Zijn ouders kwamen respectievelijk in 1815 (vader) en 1818 (moeder) in Gent wonen. Na de geboorte van hun zoon verhuisden ze naar Brussel. Eugène doceerde Franse literatuur aan de ULB. Hij stichtte er La revue trimestrielle (1854-1868), voorloper van andere literaire tijdschriften. Dit publicistisch initiatief in Brussel baande de weg voor (o.m.) La jeune Belgique (1881-1897), tijdschrift dat de Gentse symbolisten zou aantrekken. Tegelijk was hij de auteur van de eerste Belgische encyclopedie, Patria Belgica. Pas op latere leeftijd schreef hij zijn liefdesroman Dom Placide, mémoires du dernier moine de l'abbaye de Villers (1875) en dat was, chronologisch bekeken, de eerste literaire pennenvrucht van een Frans schrijvende Gentenaar in het jonge België van 1830.

Alhoewel Van Bemmel slechts Gentenaar van geboorte was, weerspiegelt de sfeer van zijn roman Dom Placide de woelige jaren die 1830 voorafgingen. Het boek is waarschijnlijk vanuit zeer levendige herinneringen geschreven. Een monnik tekent zijn levensverhaal in de ik-vorm op. Als leeswurm heeft hij het op zich genomen, de bibliotheek en de apotheek van het klooster te reorganiseren en te besturen. Zijn vrije tijd brengt hij door met musiceren. Hij rept met geen woord van zijn religieuze bezigheden noch van het kloosterleven, hij aanvaardt in tegendeel met genoegen uitnodigingen van de plaatselijke aristocratie. Hij wordt verliefd op Berthe maar plant een overplaatsing naar Amerika om zijn roeping te beschermen. Berthe wordt ziek. Hij blijft, ze sterft, de revolutie breekt uit. Met veel zin voor suspense, voor psychologische en sociale analyse beschrijft Van Bemmel de overgang van het oude regime naar de 19de eeuw. De in de roman geschetste Brabantse Omwenteling in onze provincies, de personages en het decor – de abdij van Villers en het kasteel de la Motte – zijn historisch echt.

[Nicole Verschoore]

Over Eugène van Bemmel:

• Marc Quaghebeur: Alphabet des lettres belges de langue française (1982)