(…) aan de ingangspoort van de courantdrukkerij was er eene herrie. Plots vloog, achter ons, de deur der redactiezaal open (…). De Duitschers zijn daar!… Ze zijn op ’t stadhuis!

Jozef de Graeve (1919)

Terug naar index

PECKHAM, Harry

(Hurstpierpoint/ Sussex, Groot-Brittannië, vóór 07.08.1740 - Goodwood/Sussex, 10.01.1787)

Engelse jurist, sportman en reisbrievenschrijver. In Harry Peckham’s Tour bericht hij over zijn bezoek aan Gent in de zomer van 1768.

Harry Peckham was de zoon van Henry Peckman en Sarah Norton, die ook nog een dochter kregen, Sarah (Farhill-)Peckman. Harry kreeg zijn opleiding aan Winchester College en New College in Oxford. Als wat oudere advocaat werd hij door de Engelse koning benoemd tot rechter (King’s Counsel). Hij was ook een bekend cricketspeler.
Hij reisde in 1768-1769 Europa rond en schreef daarbij een serie spitsvondige, interessante brieven die gebundeld gepubliceerd werden onder de titel Harry Peckham’s Tour (2008). Peckham passeerde per diligence in Gent en verbleef er één dag, voor hij overstapte op de barge of bargie naar Brugge. Hij bezocht ook Antwerpen en Brussel, Calais en Rouen in Noord-Frankrijk en de grootste Nederlandse steden. Martin Brayne noemde de reisbrieven een verrukkelijke leeservaring.

Harry Peckham en Gent

Harry Peckham beschrijft in Brief 12 in detail zijn bezoek van 25 augustus 1768 aan de Sint-Pietersabdij, met 37 monniken, de bibliotheek, schilderijen en wandtapijten, ook de somptueuze woning van de abt waar Karel van Lorreinen (1712-1780) verbleef tijdens zijn bezoeken aan Gent.
Van zijn bezoek aan de Sint-Baafskathedraal vermeldde hij de rococopreekstoel (1745) van Laurent Delvaux (1696-1778), met ingewerkte afbeelding van de Bekering van Sint-Bavo, ook te zien op het grote schilderij uit 1624 van Peter Paul Rubens (1577-1640) in de Sint-Sebastiaanskapel van de kathedraal. Maar hij repte met geen woord over het retabel van de Aanbidding van het Lam Gods (tijdelijk afgesloten?).
Peckham bezocht ook het klooster van de Engelse Benedictinessen (toen aan de Sint-Pietersnieuwstraat; nu verdwenen), waar hij iemand kende met familie in Worchester. Bij het wegvallen van de sluier van één van de nonnen maakte hij de opmerking dat haar gezicht een kluizenaar (eigenlijk een anachoreet) in verleiding zou kunnen brengen en dat zo’n meisje hem geschapen leek voor minder pieuze doeleinden.
Dat zijn brieven pas later door een uitgever werden gegroepeerd en gepubliceerd, werpt soms twijfel op of alles wel origineel is, of er geen overdadige correcties in aangebracht zijn. Harry Peckham gaf zelf wel aan dat zijn brieven in taal en grammatica niet foutloos waren, maar dat hij geen tijd had voor het ene en geen neiging het andere te verbeteren. Dat hij minder belangrijke zaken spontaan ter zijde liet, maakte naar zijn mening de gehele reis interessanter.

[Herbert de Vleeschouwer]

Over Harry Peckham:

  • Harry Peckham, in: Wikipedia (levensbeschrijving inclusief zijn invloed op de cricketsport), zie en.wikipedia.org/wiki/Harry_Peckham
  • Martin Brayne: Harry Peckham’s Tour (Nonsuch Publishing, the History Press Limited, Cheltenham, 2008). Dit werk bevat vele eigentijdse opmerkingen, correcties en toegevoegde prenten en foto’s over wat er met de door Harry Peckham bezochte locaties sindsdien gebeurd is. Zie o.m. www.booksinbelgium.be/nl/b/harry-peckham
  • Claude Faseur: Sint-Baafskathedraal/interieur, in: Gent-geprent (2017-2024): gent-geprent.com/bijzondere-gebouwen
  • De Vleeschouwer, H[erbert]: Bij het nakende einde van de ‘Gentse’ kloostergemeenschap van de Engelse benedictinessen: enkele bewaard gebleven herinneringen, in: Ghendtsche Tydinghen, jrg. 50 (2021), nr. 4-5