Zoo stoot het Steen der Graven langs de Lieve, / symbool van leed en nooit verstorven klacht, / vooraan op ’t plein (...) / Een huizenrei van donkre weelde en pracht.
Het Betere Boek
(Gent, 2011 - )
Literair festival, in 2011 gestart en sindsdien jaarlijks georganiseerd door de Vlaamse, liberaal-vrijzinnige, sociaal-culturele vereniging het Willemsfonds.
Het festival ondersteunt en promoot het "betere Nederlandstalige boek, in het bijzonder dat van nieuwe, debuterende Nederlandstalige schrijvers". De naam lijkt een variante op het in 2009 verdwenen Antwerpse boekenfestival Het Andere Boek, dat een forum was voor geëngageerde literatuur en non-fictie.
Een breder objectief van het festival richt zich op de boekenmarkt en de schakels in de productie en verspreiding van dat betere boek. Zo heeft Het Betere Boek veel aandacht voor lezer, schrijver, uitgeverij, boekhandel en bibliotheek.
Het Betere Boek wordt elke tweede zaterdag van oktober georganiseerd en schenkt aandacht aan zowel fictie als non-fictie, met interviews, boekvoorstellingen, lezingen, optredens, hommages en aanverwante activiteiten. Het festival belicht de kwalitatieve literatuur van het afgelopen seizoen en bekroont elk jaar een Nederlandstalig debuut met De Bronzen Uil (5.000 euro en een bronzen beeld van een uil). Daarnaast kan het publiek meestemmen voor de jaarlijkse Publieksprijs. De uil, die al lang symbool staat voor het Willemsfonds, wordt ook als logo voor het festival gebruikt..
De eerste editie had plaats op 8 oktober 2011 in het Liberaal Archief aan het Gentse Kramersplein, naar aanleiding van het 160-jarig bestaan van het Willemsfonds. Tot de publiekstrekkers hoorden o.m. Erwin Mortier, Joseph Pearce, Naemi Tahir en moraalfilosoof Etienne Vermeersch. De jury voor De Bronzen Uil bestond uit Jos Geysels; recensent Marnix Verplancke, Dirk Verhofstadt, curator van Het Betere Boek, en Sylvain Peeters, voorzitter van het Willemsfonds.
Voor 2012 liet Het Betere Boek 365 uiltjes vliegen boven de Gentse binnenstad en werd het festival gepresenteerd als een tweedaagse, waarbij ook het Geuzenhuis aan de Kantienberg onderdak bood aan enkele activiteiten. De focus lag op Jan Frans Willems, de “vader van de Vlaamse Beweging”. Verder waren er interviews met o.a. Herman Brusselmans, Tom Lanoye, Peter Terrin, Bernard Dewulf en met de dichters Michaël Vandebril, Delphine Lecompte, Charles Ducal en David Troch.
In 2013 stond Hugo Claus in de belangstelling, met boeken van Kris Humbeeck (De plicht van de dichter. Hugo Claus en de politiek), Marc Schaevers (De wolken. Uit de geheime laden van Hugo Claus) en Marc Didden (Hugo Claus. Een hommage). De organisatoren slaagden erin het kruim van de Vlaamse literaire wereld binnen te halen: Stefan Hertmans, Tom Lanoye, Monika van Paemel, David van Reybrouck. Daarnaast was de oprukkende generatie van Stefan Brijs, Johan de Boose, Saskia de Coster en Dimitri Verhulst te gast, samen met drie “angry young men”, Jamal Ouariachi, David Pefko en Daan Heerma van Voss.
De vierde editie van Het Betere Boek (2014) focuste op de succesvolle Nederlandse inwijkeling en Gouden Uil-winnaar Marc Reugebrink (Het Belgisch huwelijk) en op de literaire hoogstandjes rond Wereldoorlog I, met o.m. een herdruk van Tom Lanoyes Niemands Land/Overkant, Erwin Mortiers Slagveld achter het front en een unieke fototentoonstelling. Verder waren o.m. te gast: Ann de Craemer, Griet Op de Beeck en Margot Vanderstraeten. Gentenaars Erwin Mortier, Herman Brusselmans, Luc de Vos en Bart Koubaa stelden nieuw werk voor.
Aan de vooravond van de vijfde editie stelde filosofe Tinneke Beeckman haar boek Macht en onmacht voor. Blikvanger in 2015 was Tom Lanoye, wiens monoloog GAZ: pleidooi van een gedoemde moeder in een realisatie van Malpertuis met topactrice Viviane de Muynck door Nederland en Vlaanderen tourde. Dit keer waren o.m. Kristien Hemmerechts, Feline Minne, Stefan Popa, Roderik Six, Lara Taveirne en Christophe Vekeman te gast.
De editie 2016, onder de titel “Ich hab’ noch einen Koffer”, werd een volledig Duitse editie, in de nasleep van de Frankfurter Buchmesse en Christoph Buchwalds spiegel van de Duitse literatuur, Gute Nacht, Freunde. Curator Els Snick verzamelde een dertigtal gasten, zowel Duitsland-auteurs als vertalers, dichters en jeugdauteurs die hun persoonlijke link met onze oosterburen presenteerden, o.m. Piet de Moor, Yves Petry, Peter Terrin, Jan Gielkens, Inge Arteel, Geert van Istendael, Els Moors, Gerda Dendooven en Aline Sax. Het festival werd in 2016 echter beheerst door debutante Lize Spit, die zowel de Bronzen Uil als de Publieksprijs kreeg voor Het Smelt.
Het Betere Boek bracht ook geregeld een hommage aan een belangrijke Gentse auteur: Jotie T’Hooft (2011), Louis Paul Boon (2012), Hugo Claus (2013, exact 30 jaar na de publicatie van Het verdriet van België) en zanger-columnist Luc de Vos (2015).
Prijswinnaars De Bronzen Uil
2011 Jan van Toortelboom: Verzonken jongen
2012 Roderik Six: Vloed
2013 Ineke Riem: Zeven pogingen om een geliefde te wekken
2014 Kris van Steenberge: Woesten
2015 Inge Schilperoord: Muidhond
2016 Lize Spit: Het Smelt 2017 Lieke Kézér: De afwezigen
2018 Lenny Peeters: Dochter
Publieksprijs De Bronzen Uil
2011 Ann de Craemer: Vurige Tong
2012 Murat Isik: Verloren grond
2013 Griet Op de Beeck: Vele hemels boven de zevende
2014 Kris van Steenberge: Woesten
2015 Yannick Ottoy: Drang
2016 Lize Spit: Het smelt
2017 John-Alexander Janssen Een verhaal uit de Zonnestad
2018 Bert Moerman: Niet dat het iets uitmaakt
[Jean-Paul Den Haerynck]
Over Het Betere Boek:
- Ons Erfdeel: Nieuw festival, nieuwe prijs: Het Betere Boek en De Bronzen Uil, zie op de nieuwsblog van Ons Erfdeel (04.10.2011): www.onserfdeel.be/nl/blogs/nieuw-festival-nieuwe-prijs-het-betere-boek
- Hans Cottyn: Willemsfonds organiseert festival 'Het Betere Boek' en nieuwe debuutprijs 'De Bronzen Uil', zie op de boekenblog www.depapierenman.be/blog/2011/5/31/willemsfonds-organiseert-festival-het-betere-boek
- (Bibliotheek Gent): Het Betere Boek komt eraan, zie op de bibliotheekblog https://bibliotheekgent.wordpress.com/2013/09/10/het-betere-boek-komt-eraan/
- (Geuzenhuis): Een dag vol literaire hoogstandjes in Gent, zie op internet: www.geuzenhuis.be/p471
- (Willemsfonds): Het Smelt van Lize Spit wint De Bronzen Uil 2016, zie op internet: www.willemsfonds.be
- www.hetbetereboek.be