DE VIGNE, JULIUS

(Gent, 19.11.1844 - Gent, 27.12.1908)

Advocaat, liberaal politicus en schrijver. De Vigne behoorde tot een bekende Gentse kunstenaarsfamilie. Zijn vader was de kunstschilder Felix de Vigne (1806-1862), zijn broer, de architect Edmond (1841-1918), ontwierp o.a. het zwembad Van Eyck en de “Vlaamse” schouwburg aan het Sint-Baafsplein. Julius studeerde rechten aan de Gentse universiteit.

Hij was vooral actief als politicus en als jurist. Aan de Gentse balie was hij van 1879 tot 1888 voorzitter van de Vlaamse Conferentie. Samen met Julius Vuylsteke richtte hij in 1867 het weekblad Volksbelang op, de spreekbuis van de Gentse Vlaamsgezinde liberalen. Hij werd secretaris en later voorzitter van de Vlaamsche liberale vereniging en bestuurslid van de Gentse afdeling van het Willemsfonds.

In 1876 volgde hij Vuylsteke op als Gents gemeenteraadslid (tot 1907) en vanaf 1882 als leider van de Gentse Vlaamsgezinde liberalen. Net als Vuylsteke sprak De Vigne consequent Nederlands in de gemeenteraad. Als provincieraadslid (1873-1876) en volksvertegenwoordiger (1878-1886/1900-1908) realiseerde hij samen met de Antwerpse katholiek Edward Coremans het wetsvoorstel, dat in 1883 het middelbaar onderwijs gedeeltelijk vernederlandste. De Vignes houding t.o.v. de vernederlandsing van de Gentse universiteit was dubbelzinniger, omdat die actie de positie van de enige rijksuniversiteit in Vlaanderen (“een brandpunt van liberalisme”) in gevaar kon brengen.

Als student schreef De Vigne geregeld verzen en proza voor de (studenten-)Almanak van ’t Zal Wel Gaan. Hij publiceerde weinig literair werk over Gent. Alleen De Zuidnederlandsche schrijvers van het tijdstip der Fransche overheersing (1873) en de novellenbundel Snipperuren (1899) komen hiervoor in aanmerking.
Daarnaast was hij ook voorzitter van het liberaal-democratische toneelgezelschap Van Crombrugghe’s Genootschap.

[Maria de Waele]

Over J. de Vigne:

• Paul Fredericq: Schets eener geschiedenis der Vlaamsche Beweging (1908-1909), 2 dln
• Hendrik J. Elias: Geschiedenis van de Vlaamse gedachte (1964-1965), 4 dln
• José Verschaeren: Vigne, Julius Octaaf de, in: Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging (1998), dl. III, p. 3299-3300
• Daniël van Ryssel: 55 Vergeten Gentse Schrijvers, dl. III A (2008)