CROMMEN, GASTON

(Gent, 11.07.1896 - Sint-Martens-Latem, 21.01.1970)

Gentse, socialistische politicus die het via een leraarsfunctie bracht tot gemeenteraadslid en tot burgemeester van Ledeberg (1933-1946). Na de Tweede Wereldoorlog werd hij senator voor het arrondissement Gent-Eeklo (1946-1968), secretaris (1953-1958) en daarna Eerste ondervoorzitter van de Senaat. In de jaren zestig werd hij eerst lid van en vervolgens in 1965 ondervoorzitter van het Benelux-parlement.

Gaston Crommen woonde in de Nieuwe Begijnhofstraat, aan het Kerkplein 9 in Ledeberg en in Sint-Martens-Latem.
Aan de Rijksnormaalschool te Gent maakte hij deel uit van de generatie onderwijzers van “het wonderjaar” (1911-1915) [= met o.m. de latere Staatsprijswinnaars Raymond Herreman, Achilles Mussche en Maurice Roelants]. Als onderwijzer in Gent (tot 1927) publiceerde hij samen met Gaspard van de Vijver de symbolische eenakter Naar ’t Nieuw leven (1917).

Op zijn achttiende begon Gaston Crommen al te schrijven voor het dagblad Vooruit, eerst onder de schuilnamen G. Werkers en Jan Arduin. Zijn dagelijkse, dikwijls schertsende stukjes, werden geïllustreerd door Frits van den Berghe. Hij was goed bevriend met de auteur Richard Minne met wie hij, van 1931 tot 1934, het socialistisch, humoristisch en satirisch weekblad Koekoek uitgaf (zie het lemma over dit geïllustreerd bijblad van de krant Vooruit). Een tijdgenoot getuigde in die krant in 1933: “Hij is kloek onderlegd, kan de pen met virtuositeit hanteren, voert het woord met brio.” Hij schreef ook bijdragen voor het Brussels jeugdtijdschrift Bravo en voor de sluikpers tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen hij actief was in het socialistische verzet.
Na de oorlog werd Crommen hoofdredacteur (1944-1947) en politiek directeur van Vooruit (1947-1961).

Gaston Crommen had ook grote interesse voor de literatuur en was gevoelig voor de eisen omtrent de vernederlandsing van de Rijksuniversiteit Gent. Hij werkte mee aan Anseele ter eere, een gelegenheidsuitgave bij de inhuldiging van het Anseelemonument te Gent in 1948. Zijn gebundelde Reisindrukken van een 12.000 km lange tocht doorheen Sovjet-Rusland, die eerder in afleveringen in Vooruit gepubliceerd waren, verschenen in 1955.
Hij werd na zijn dood bijgezet in het familiegraf op het kerkhof van Ledeberg en kreeg een straat naar hem genoemd.

[Frans Heymans]

Over Gaston Crommen:

• Rik de Coninck: Het archief van Gaston Crommen (1896-1970), in: Brood en rozen, jrg. 2009, nr. 2, p. 68-71
• Daniël van Ryssel: Crommen, Gaston, in: Nog 55 vergeten Gentse schrijvers (2008)
• Daniël van Ryssel: De Rijksnormaalschool en de literatuur, in: 100 Jaar Rijksnormaalschool 1880-1980 (1980), p. 339-389, vooral p. 359
• John Lootens: Gaston Crommen, in: Vooruit, 26.01.1970
• Gaston Crommen, documentatiemap in de Stedelijke Openbare Bibliotheek Gent & in het Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis
• Gaston Crommen, zie op internet: http://nl.wikipedia.org/wiki/Gaston_Crommen