BONI, ARMAND

(Antwerpen, 12.12.1909 - Averbode, 10.05.1991; schreef ook onder het pseudoniem Albert de Goede)

Priester-redemptorist, dichter, auteur van jeugdverhalen, romans, essays en biografieën. Hij begon met een aantal (wel eens als “vlijtig” bestempelde) missieverhalen, jeugdboeken, letterkundige biografieën en historische schetsen. Uit die periode dateert zijn toneelstuk Pieter van Gent : missiedrama in vier bedrijven (1952), over de Gentse minderboeder Pieter de Muer (ca. 1480 – 1572) die 50 jaar van zijn leven onder de Mexicaanse indianen leefde, daar bekend was als Pedro de Gante en er overleed.

Na een lange onderbreking (van ca. 1956 tot ca. 1963) zette Boni een reeks historische romans in waarmee hij ruime bekendheid verwierf. Vanuit zijn hedendaags religieus en sociaal engagement zocht hij – meestal gedreven en in een barokke stijl – zijn thema’s in woelige tijden en schreef hij over controversiële figuren. Zijn bekendste werken uit die tweede periode: een trilogie over de 16de eeuw, met De paap van Stabroek (1963, waarvoor hij de Karel Barbierprijs van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde kreeg), De duivelse brug (1964) en Het torment van Meester Servaas (1965). Een ander drieluik, over de eerste helft van de 14de eeuw, vormden De reus van Ter Doest (1967), Zannekin (1969) en De onvoltooide van Gent (1970).

De onvoltooide van Gent is een roman over Jacob van Artevelde, geschreven vanuit verschillende gezichtspunten: Simon de Mirabello, Florentijns zakenman, regent van Vlaanderen en vriend van Artevelde is de waarnemer; de gezichtspunten zijn deze van Artevelde zelf, zijn vrouw Kateline, zijn zuster Margareta, én het Gentse volk. Naast de kracht en de zwakheid van “ruwaard” Artevelde, hangt deze roman een beeld op van het sociale, economische, politieke en religieuze leven van die tijd.

[Frans Heymans]

Over Armand Boni:

• Hubert Lampo: Armand Boni : van literaire grisaille tot episch fenomeen (1966)