De stad was vol vreuchden in alder manieren / Men sach de straten behanghen, de husen versieren, / (...) / De straten laghen vol groote vieren

Lieven Bautken (1500)

Terug naar index

BOGUE, DAVID

(Aberlady/East Lothian, Schotland, 16.10.1808 - Londen, 19.11.1856)

Schotse uitgever en boekhandelaar; publiceerde in 1852 een vroege toeristische gids Belgium and the Rhine, met praktische tips over Gent voor de Engelse Waterloo-reiziger en bijzondere aandacht voor de begijntjes, de geboorte van Keizer Karel en Gentse kunstcollecties.

Zoon van politieofficier Jacob Bogue (?-1818) uit Edinburgh en Ann Johnston, niet te verwarren met de veel bekendere, gelijknamige dominee en pionier in missioneringswerk (1750-1825), die omstreeks 1816 ook in Gent is gepasseerd.

Onze David Bogue werkte eerst bij boekhandelaar Thomas Ireland in Edinburgh. Hij trok in 1836 naar Londen, waar hij Charles Tilt (1797-1861) assisteerde in diens boekhandel-uitgeverij in Fleet Street, vanaf 1840 ook als zakenpartner. Bij Tilts dood in 1842 nam hij de zaak over, maar boekte slechts korte tijd groot succes met uitgaven van de Engelse tekenaar en politiek karikaturist George Cruikshank (1792-1878). Na David Bogues vroege dood hielden William Kent in 1859 en daarna Bogues grootste concurrent H.G. Bohn de uitgeverij in stand. Bogue publiceerde een grote diversiteit aan titels: kinderboeken, kerstpoëzie, reisschetsen, maar ook een geschiedenis van de Franse Revolutie, technische tekeningen van houten kerkdaken uit de middeleeuwen en The comical creatures from Wurtemberg, including the story of Reynard the fox (1851).

David Bogue en Gent

David Bogue publiceerde in 1852 de reisgids Belgium and the Rhine. Dit boek met tijdstabellen en toeristische informatie in de stijl van de Engelse Bradshaw-gidsen, wees de gegoede Engelse burgers de weg om de reistijd aangenaam en leerrijk door te brengen, als voorbereiding op de steden die ze wilden bezoeken. Interessant is bijvoorbeeld dat de steden en onderwerpen in alfabetische volgorde staan, Ghent bevindt zich tussen Freiburg en Heidelberg; het algemenere onderwerp ‘Belgium’ bevindt zich tussen Baden Baden en Biberach. De slag bij Waterloo werd in twintig pagina’s gedetailleerd beschreven en ook gedichten van William Wordsworth en Henry Wadsworth Longfellow [zie aldaar] over Brugge werden in de gids opgenomen.

Het gedeelte over Gent is geen overname van een al te lokaal gerichte historische gids; de informatie werd toegespitst op de praktische en leerrijke aspecten voor de Engelse burger. Met verwijzigingen naar Guicciardini, de bronzen kandelaars van Charles I met het koninklijke wapen van Engeland, John of Gaunt, een uitgebreide lijst van kunstwerken en de geschiedenis van de begijntjes is duidelijk dat de gids voor de gecultiveerde lezer is opgesteld.
Er was ook al aandacht voor minder bekende onderwerpen, zoals voor de 31 kinderen van Olivier Minjau (nog steeds weergegeven in de Sint-Niklaaskerk), of het touw gespannen tussen de Sint-Niklaaskerk en het Belfort bij de geboorte van Keizer Karel.
Handel en nijverheid kwamen met enig cijfermateriaal aan bod en de lezer werd verwezen naar de kunstcollecties waarvan de eigenaars bezoek toelieten, alsook naar mogelijke hotels waarbij korte beoordelingen naar kwaliteit en prijs werden gegeven.

Het boek Belgium and the Rhine was het eerste van een serie door David Bogue, die vervolgde met gidsen voor Zwitserland en de Savoye, en in 1855 voor Parijs en omstreken. Daarna groeiden de Bradshaw guides meer en meer uit tot dé referentie voor de Engelse toerist, met bijvoorbeeld een gelijkaardige publicatie over België in 1853.

[Herbert de Vleeschouwer]

Over David Bogue:

  • David Bogue: Belgium and the Rhine, in de reeks David Bogues guides for travellers (1852)
  • George Bradshaw: Bradshaw’s illustrated hand-book for travellers in Belgium, on the Rhine, and through portions of Rhenish Prussia (1853), zie ook online: https://books.google.be/books?id=Q2IDAAAAQAAJ
  • Chester Terpstra: David Bogue, D.D., 1750-1825 (thesis University of Edinburgh, 1959)
  • Herbert de Vleeschouwer: Hoe Engelse toeristen Gent voorgeschoteld kregen in de jaren 1800, in: Ghendtsche tydinghen (2016), p. 368-381, ook op internet: https://ojs.ugent.be/GT/article/view/16766
  • [Anoniem]: David Bogue (informatie & verwante objecten), The British Museum, zie op internet: https://www.britishmuseum.org/collection/term/BIOG61332