Mijn gezant vermoordden ze, mijn kasteel verbrandden ze / (...) God sta bij de heer die 't als lot beschoren kreeg / te tuchtigen zulk een bende.

Frans Gunnar Bengtsson (1950)

Terug naar index

ADAMS, JOHN QUINCY

(Braintree (nu Quincy), Massachusetts, 11.07.1767 - Washington, D.C., 23.02.1848)

John Quincy Adams was de zoon van John Adams, tweede president van de Verenigde Staten. Hij studeerde in Parijs, Leiden en Harvard en vergezelde zijn vader op Europese missies. In 1793 werd hij gezant in Nederland. Later volgden nog diplomatieke missies in Berlijn, London en Rusland. In 1803 werd hij senator voor de Federalisten en van 1817 tot 1825 was hij Amerikaans Minister van Buitenlandse Zaken waarna hij verkozen werd tot president van de Verenigde Staten (1825 tot 1829).
Van 1831 tot 1848 zetelde hij voor de Whigs (voorlopers van de Republikeinen) in The House of Representatives, waar hij de wetten tot afschaffing van de slavernij hielp verwezenlijken.
Vanaf 1780 hield hij een uitvoerig dagboek bij dat later door zijn zoon Charles Francis Adams is uitgegeven: Memoirs of John Quincy Adams comprising portions of his diary from 1798 to 1848 (1874-1877, 12 delen). Ook zijn omvangrijke correspondentie met zijn vrouw vanuit Sint-Petersburg, opgenomen in Writings of John Quincy Adams (1913-1917, 7 delen) is een waardevolle getuigenis. Hij stierf tijdens een redevoering in The House.
In 1814 voerde hij de Amerikaanse delegatie aan die de Vrede van Gent uitwerkte.

John Quincy Adams en de Vrede van Gent (1814)

Adams voerde de Amerikaanse delegatie aan toen in 1814 in Gent Engels-Amerikaanse vredesbesprekingen werden gevoerd, om een eind te maken aan de vijandelijkheden tussen de twee landen tijdens de Napoleontische oorlogen in 1812. Adams’ allereerste indrukken van Gent waren niet onverdeeld positief, maar na tien dagen herriep hij zijn uitspraken al in een brief aan zijn vrouw (22 juli 1814). Daar had de ontvangst door de Gentse bevolking zeker mee te maken. De Amerikanen moesten hier zes weken op de aankomst van de Britse delegatie wachten en gebruikten de tijd om alle aspecten van het leven in Gent te leren kennen. Adams was te gast bij het voltrekken van burgerlijke huwelijken, zittingen van het assisenhof, toneelopvoeringen (die hij allerberoerdst vond) en op alle recepties met buitenlandse staatslieden, o.a. met de latere koning Willem I. Hij werd ook geregeld uitgenodigd door rijke Gentse burgers, door de Maatschappij van Schone Kunsten en van Letterkunde. Hij ontving het erelidmaatschap van de Maatschappij voor Landbouw- en Plantkunde, die voor de gelegenheid twee bloemenvariëteiten met een Amerikaanse naam bedacht.
In gezelschap van graaf de Lens, de burgemeester van Gent, werd hij op 19 augustus 1814 door bibliothecaris Valwyn rondgeleid in de stadsbibliotheek aan de Ottogracht, die op dat ogenblik nog de collectie Van Hulthem en waardevolle handschriftencollecties bevatte. Het toenmalige Amerikaanse volkslied “Hail Columbia” kwam op het repertoire van alle Gentse musici. Kunstschilder Pierre Van Huffel portretteerde bovendien alle Amerikaanse diplomaten. De delegatie organiseerde ook zelf een schitterend avondfeest, waarop John Quincy kaart speelde met de gravin d’Hane-Steenhuyze, mevrouw Borluut de Lens en de prins d’Arenberg en deelneemt aan de “eindfarandole”: “Ik heb nooit een feest bijgewoond dat mij meer aan onze bals in Boston herinnerde”, schreef hij. Voor hun afreis kregen de Amerikaanse onderhandelaars (niet de stugge Engelsen) nog een diner aangeboden op het Gentse stadhuis.
Tijdens het overleg verbleef de Engelse delegatie in het oud Kartuizerklooster, de Amerikaanse in het huis Lovendeghem op de hoek van de Veldstraat en de Volderstraat, en vanaf eind december in het Hôtel des Pays-Bas op de Kouter.
Adams verbleef zeven maanden in Gent en rapporteerde aan zijn vrouw over de moeizame onderhandelingen en zijn contacten met de Gentenaars. In juni legde hij het lot van België nog in de handen van de omringende mogendheden; twee maanden later wist hij al met stellige zekerheid : “ Voor de inwoners van België is er geen toewijzing waartegen zij zo gekant zijn, als tegen een opname in Holland.” Bij het einde van de onderhandelingen en in zijn herinneringen twintig jaar later noemde hij zijn verblijf in Gent, “het meest gedenkwaardige jaar” van zijn leven.
Het overleg leidde tot de Vrede van Gent op 24 december 1814. Daarbij werd de Amerikaanse territoriale integriteit hersteld. In 1979 en 1989 werden in Gent wetenschappelijke tentoonstellingen gewijd aan dit vredesverdag.

[Jean-Paul den Haerynck]

Over John Quincy Adams:

  • Gontran Van Severen: De Vrede van Gent en het verblijf aldaar in 1814 van de Engelse en Amerikaanse gevolmachtigden (1963). Overdruk uit Kultureel Jaarboek van de provincie Oostvlaanderen
  • P. Lenders: Lof voor Gent : de indrukken van de latere Amerikaanse president John Quincy Adams over zijn verblijf in de Scheldestad in 1814, in: Gemeentekrediet van België (1990) nr. 171, p. 23-29
  • The New Encyclopaedia Britannica (1998)
  • The Columbia Electronic Encyclopedia (2003)

Laatst gewijzigd op: 9/9/2005

Interne links

[Fragmenten] Mijn aankomst en vertrek te Gent