Terug van Gent, dood moe, schor en op. (...) Ik ben al die dagen in een roes geweest (...) Kennismakingen en ovaties zonder eind van 's morgens tot 's nachts laat.

Multatuli (1867)

Terug naar index

MUSSCHE, ROBERT

(Wondelgem, 07.12.1912 - Blumenthal-Schützenhof, Baai van Lübeck, 03.05.1945)

Dichter, bankbediende. Ondanks zijn geringe afkomst studeerde hij aan het Gentse atheneum waar hij Johan Daisne als medestudent leerde kennen. Ze werden boezemvrienden. In het derde jaar moest hij zijn studie afbreken om als kostwinner voor zijn familie aan de slag te gaan. Vroegrijp studeerde hij op eigen kracht Engels en Spaans; las hij o.m. werken van Emile Zola, Alfred de Musset, Multatuli, François Coppée en Alphonse Delamartine, en kende hij Karl Marx. Hij was fervent anti-oorlogsgezind, trok tijdens de Burgeroorlog uit idealisme naar Spanje.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij lid van een communistische verzetsgroep en ging hij (als “Julien”) in het verzet. In 1944 werd hij opgepakt en als politiek gevangene naar het concentratiekamp van Neugamme gevoerd. Hij werd er de ziel van het georganiseerd verzet, nam er zelfs de leiding van de Duitse opstandelingen op zich.
In april 1945 werd de hele kampbevolking onder SS-bewaking per schip overgebracht naar Lübeck. Misleid door het zien van Duitse uniformen bombardeerden geallieerde vliegtuigen het schip, waarbij het grootste deel van de opvarenden omkwam, ook Robert Mussche.

Op zijn zeventiende begon hij gedichten te schrijven, nog sterk beïnvloed door de hoger genoemde auteurs. In 1936 publiceerde hij – onder het pseudoniem Rudo Reyniers – de poëziebundel Oase. Voorts werden in hetzelfde jaar gedichten van hem opgenomen in de bundel Met veertien jonge dichters.
Een jaar na de oorlog, toen er geen hoop meer was dat Mussche nog zou terugkeren, publiceerde Johan Daisne een ontroerend In memoriam over hem.

Wat zijn Gentse woonplaatsen betreft: kort na zijn geboorte aan de Wondelgemse Kouter, verhuisden zijn ouders naar Gent (Hortensiastraat). In 1917 vestigden zij zich in Mariakerke (Eeklostraat) maar het jaar nadien keerden zij terug naar Gent, achtereenvolgens naar de Olmstraat (1918-), de Zegepraalstraat (1919-) en de Kerkstraat (1919-). In 1921 trokken zij naar Bellem. Twee jaar later woonde hij opnieuw in Gent, eerst in de Patrijsstraat en dan aan de Meulesteedsesteenweg (beide in 1923), vervolgens Ferrerlaan (1928-), Gezondheidstraat (1935-) en opnieuw Ferrerlaan (1938-). In 1941, na zijn huwelijk, verhuisde hij naar Antwerpen om in 1942 weer terug te keren naar Gent (Paul Fredericqstraat).

[Daniël van Ryssel]

Over Robert Mussche: