… vrees voor 't zelfbehoud? O neen, neen, van wat belang is thans desnoods een menschenleven min of meer. Doch... al die arme jongens prijs gegeven aan verminking en aan dood!

Virginie Loveling (1914)

Terug naar index

Literair/Artistiek Aperitief

(1975- )

In 1975, in het kader van de viering “1.000 jaar Gent Kunst en Cultuur” gestarte reeks middag-interviews, jaarlijks georganiseerd tijdens de Gentse Feesten, alle onder de gespreksleiding van Freek Neirynck. Aanvankelijk was de benaming Literair Aperitief. Het bood dan een forum aan de amateur-toneelspelers die ’s avonds met hun respectieve toneelverenigingen op de planken stonden tijdens het Festival van het Amateurtoneel. Zo werd hen de gelegenheid geboden rond het uur van het aperitief proza en poëzie voor te dragen van de kunstenaar die centraal stond tijdens het gebeuren.
Vanaf 1981 werd de keuze van de gasten uitgebreid. Ook andere artistieke disciplines, zoals de lyrische en plastische kunsten, kwamen aan bod zodat het initiatief werd voortgezet onder de titel Literair Aperitief.

In de beginjaren vond het evenement plaats in de foyer van de Koninklijke Nederlandse Schouwburg. In 1988 (?), toen zich in dat gebouw ingrijpende werken opdrongen, diende te worden uitgeweken naar de Zaal met de Twee Haarden in de Sint-Pietersabdij en later naar NTG-2 aan het Minnemeers. Van 1993 tot en met 2000 gingen de Middagen opnieuw door in de (gerenoveerde) foyer van het KNS-gebouw en vanaf 2001 vond men een onderkomen in de Lakenhalle.

Arthur Metdepenningen, toenmalig stadsinspecteur van de Koninklijke Nederlandse Schouwburg, lag aan de basis van het Literair Aperitief. Met gedrevenheid en bezieling slaagde hij erin, zijn geesteskind zodanig uit te bouwen dat het niet meer weg te cijferen viel uit het Gense Feesten-gebeuren.

Steeds werd nauwlettend aandacht geschonken aan de stijlvorm van het programma. Mede door de wijziging van Literair in Artistiek Aperitief werd ook aan de vorm van het concept gesleuteld. Zo werden de interviews niet enkel meer opgeluisterd met alleen lezingen of voordrachten, maar ook met muzikale nummers, optredens, dia-, video- en filmbeelden.

Zowat van bij het begin zorgde Jacques de Schryver voor foto’s van de praatgasten. Die vormden de basis voor een fraaie fotografische kroniek van de eerste 30 jaar Literair/Artistiek Aperitief.

De laatste jaren werd op het podium een salonruimte voorzien. Animatie bij het begin en op het einde van het programma werd toevertrouwd aan acteur Jan de Bruyne, die tijdens het openings- en afsluitingsfragment de praatgast van Freek Neirynck op ludieke manier belichtte, muzikaal en op rijm.

Tot nu toe vertelden bijna driehonderd bekende Gentenaars uit de literatuur én het brede artistieke veld, voor een wisselend (maar trouw) publiek over hun bezieling en hun motivering voor de kunstzinnige discipline waarin ze het hebben waargemaakt. Zowel bekendheden als de zogeheten mindere goden traden voor het voetlicht. Hoogtepunten waren zonder meer de gespreksmomenten met Romain Deconinck (acteur en auteur van volkstheater, 1977), Rosa Geinger (toneelspeelster en revuezangeres, 1985), Hilda De Groote (operazangeres, 1992), Jenny Tanghe (actrice, 1992) en Octave Landuyt (graficus, ceramist en schilder, 2004). In de literaire sector kwamen doorheen de jaren ruim tachtig auteurs op de praatstoel van het Literair /Artistiek Aperitief terecht.

[Machar van Geyt]

Over het Literair/Artiestiek Aperitief - 25 jaar Artistiek Aperitief (1999). Overzicht op basis van de foto’s van Jacques de Schryver en tekst van een interview met Freek Neirynck