Uw Kapitool, helaas! eene onvoltooide kroon, / Uw Belfroot, met den draak der kruisvaart overkronkeld, / En Bavo’s tempel, als zijn kunstjuweelen schoon.

Prudens van Duyse (1859)

Terug naar index

HENRICI, THOMAS

(Gent, 23.06.1597 - Bazel, Zwitserland, 19.02.1660)

In de biografische literatuur ook aangeduid als Thomas Henrici Luxemburg-Belga of Thomas Henrici Lexemburgus.
Hij was de zoon van de Franse huurling Henri Deutsch [Henrici betekent zoon van Henri] en Suzanne Bickelin, beiden uit de buurt van Metz (toenmalig hertogdom Luxemburg). Deutsch maakte deel uit van het Spaanse garnizoen in Gent. De familie werd enige tijd na Thomas’ geboorte verplaatst naar ’s-Hertogenbosch in Nederland, ook wel het “kleine Rome van de Lage Landen” genoemd en verbleef er tot 1608.
Thomas liep school bij de jezuïeten in Maastricht en ’s-Hertogenbosch en studeerde filosofie in Trier en theologie in Mainz (1617-1620). Hij werd priester in Lausanne, vanaf 1623 theologieprofessor in Fribourg-en-Brisgau, in 1634 diocees vicaris-generaal. Hij voerde tussen 1634 en 1650 een uitgebreide correspondentie in het Latijn, Frans, Italiaans en Duits en schreef ruim 500 sermoenen. Vanaf 1648 werd hij hulpbisschop van Bazel (Zwitserland) en bisschop van Chrysopolis in Arabia.

Thomas Henrici en Gent

Thomas werd op 23 juni 1597 geboren in Gent en er gedoopt in de kapel van het Spanjaardenkasteel [= de toenmalige soldatenkapel was de voormalige refter van de vroegere Sint-Baafsabdij en is een van de nu nog bewaarde delen van de abdij]. De details van zijn geboortegrond zijn vermeld in Henrici’s eigenhandige levensbeschrijving Compendiosa vitae meae ab anno 1597. usque ad annum 1647. descriptio (ca. 1646-1647), te Luzern opgenomen in zijn dossier voor zijn bisschoppelijke kandidatuur:
“Je suis né et j’ai été baptisé en Belgique, à proximité de Gand, la métropole des Flandres, dans le camp du roi des Espagnes [Spanjaardenkasteel], au service duquel mon père était soldat, l’année du Christ 1597, la veille de la nativité de Saint-Jean le Baptiste” [23 juni].
De zaal van het Spanjaardenkasteel waarin Henrici werd geboren, diende eerst als militair arsenaal en werd omstreeks 1597 met behulp van de soldaten verbouwd tot kapel en vanaf 1598 definitief in gebruik genomen. Voor de Spaanse, Italiaanse, Waalse, Duitse…huurlingen die deel uitmaakten van het Spaanse garnizoen, verzorgden de Gentse monniken een aalmoezeniersdienst en zegenden ze huwelijken, begrafenissen en doopsels in; vanaf 1605 zijn zelfs hun registers van geboorten en overlijdens binnen het Spanjaardenkasteel bewaard gebleven. De soldaten leefden in de winterkwartieren vaak met hun hele gezin.
De Zwitserse theoloog Jean-Pierre Renard schreef verschillende werken over Thomas Henrici en bezocht op 26 augustus 2007 de Sint-Baafsabdij.

[Jean-Paul den Haerynck]

Over Thomas Henrici: