De Vries, Theun

(Veenwouden, 26.04.1907 - Amsterdam, 21.01.2005)

Nederlands journalist en schrijver van een veelomvattend oeuvre, waaronder poëzie, romans, novellen, essays, toneelstukken en hoorspelen. In 1926 debuteerde hij als dichter met de bundel Terugkeer. Ruime bekendheid verwierf hij met zijn talrijke historische, sociale en biografische romans. Enkele titels: Rembrandt (1931, zijn romandebuut), Stiefmoeder Aarde (1936) en Ketters: veertien eeuwen ketterij, volksbeweging en kettergericht (1982). Voor dit laatste kreeg hij de Henriëtte Roland Holstprijs. De verzetsroman Het meisje met het rode haar (1956) kwam opnieuw in de belangstelling na de verfilming ervan in 1981.
In 1968 werden zijn Verzamelde gedichten uitgegeven. Tweemaal werd zijn gehele oeuvre bekroond: in 1962 met de P.C. Hooftprijs en in 1987 met de Nederlandse Verzetsprijs.

Inspiratie voor zijn werken vond hij o.m. in zijn sympathie voor het marxisme, zijn talrijke reizen doorheen Europa, Azië en Latijns-Amerika, en zijn fascinatie voor het verleden. Hij focuste vaak op oorlogen en revoluties, politieke figuren en kunstenaars.

Theun de Vries en Gent

In de historische novelle De dood kwam met muziek (1979) maakt keizer Karel V (1500-1558) een balans op van zijn leven en zijn politiek beleid. Hij denkt weer aan de stad Gent, vooral aan de Gentse opstand in 1540 en de bestraffing van de Gentenaars (p. 29 en p. 32-35). De oude keizer mijmert over de motieven van het Gents verzet, de voorgeschiedenis ervan, de onrust in zijn geboortestad en zijn eigen twijfels over de beslissingen die hij toen nam.

[Eddy de Schrijver]

Over Theun de Vries:

Ed Popelier: Theun de Vries (1974)
Jacques de Maere: De relatie individu - maatschappij in het prozawerk van Theun de Vries (1980)
Jan Boelens: Gesprekken op donderdag : Theun de Vries praat met Jan Boelens (1981)
Hans van de Waarsenburg: Voetsporen door de tijd: Theun de Vries, portret van een kunstenaar (1984)
Jan van Hattem en Dick Zandbergen: Theun de Vries: bibliografie (1994). Tot 2003 aangevuld door Dick Zandbergen
Daan Cartens en Muriël Steegstra: Vervolg je weg en laat de lui maar dazen!: Theun de Vries, getuige van een eeuw (2003)
Geert Mak: Marathoninterview met Theun de Vries (2001), zie internet target=_blankhttp://www.vpro.nl/programma/marathoninterview/afleveringen/3750120
Jos Perry: Vries, Theunis Uilke de, 1907-2005, zie internet http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/BWN/lemmata/bwn6/vriestheun
Theun de Vries, 1907-2005, zie internet http://dbnl.nl/auteurs/auteur.php?id=vrie049